Osteochondroza kręgosłupa piersiowego odnosi się do patologii zwyrodnieniowo-dystroficznej. Problemy z grzbietem zajmują 5. miejsce w strukturze wszystkich chorób układu mięśniowo-szkieletowego. Częściej występują u osób powyżej 45 roku życia. Terminowa diagnoza i rozpoczęcie leczenia pozwalają spowolnić postęp choroby.
Mechanizm rozwoju
Patologia zwyrodnieniowa-dystroficzna, w tym osteochondroza, charakteryzuje się obecnością kilku głównych ogniw procesu patologicznego, do których należą:
- Niedożywienie (trofizm) tkanki chrzęstnej, które występuje na tle nadmiernego obciążenia lub narażenia na inne czynniki prowokujące, nazywa się dystrofią.
- Stopniowe niszczenie komórek i substancji międzykomórkowej tkanki chrzęstnej, które następuje w wyniku niedożywienia.
- Rozwój reakcji zapalnej, której nasilenie zależy od stopnia uszkodzenia struktur tkanki chrzęstnej.
- Naruszenie stanu funkcjonalnego stawu lub struktury kręgosłupa (krążki międzykręgowe), które zawierają tkankę chrzęstną.
Osteochondroza obejmuje pokonanie krążków międzykręgowych i stawów procesów grzbietu w różnych częściach. Dyski międzykręgowe ulegają spłaszczeniu, co prowadzi do ucisku włókien nerwu ruchowego i czuciowego korzeni rdzenia kręgowego. Mechanizmowi rozwoju choroby zawsze towarzyszą objawy neurologiczne.
Przyczyny choroby
Osteochondroza grzbietu piersiowego jest chorobą polietiologiczną. Oznacza to, że proces dystrofii i degeneracji tkanki chrzęstnej jest wyzwalany pod wpływem dużej liczby czynników prowokujących:
- Dziedziczna predyspozycja, która określa właściwości odżywcze tkanki chrzęstnej z późniejszymi zaburzeniami na tle normalnych obciążeń. W takim przypadku osteochondroza może rozwinąć się u młodych ludzi.
- Wrodzone wady rozwojowe i anomalie rozwojowe struktur układu mięśniowo-szkieletowego prowadzące do zmian przepływu krwi w tkankach i pogorszenia odżywienia elementów chrzęstnych.
- Opóźnione urazy różnych części grzbietu (złamania, siniaki, zwichnięcia i podwichnięcia stawów), które prowadzą do zmiany stosunku różnych struktur z późniejszym rozwojem w nich procesów zwyrodnieniowych i dystroficznych.
- Niewystarczająca aktywność fizyczna (siedzący tryb życia), prowadząca do przekrwienia tkanek.
- Systematyczne zwiększone obciążenia kręgosłupa piersiowego (ciężka praca fizyczna, długotrwałe obciążenia statyczne).
- Zakłócenie metabolizmu soli mineralnych w organizmie, co powoduje zmniejszenie siły procesów kostnych, krążków międzykręgowych i późniejszego niedożywienia struktur chrzęstnych.
- Pogorszenie dopływu krwi do tkanek kręgosłupa, występujące na tle ucisku głównych tętnic lub żył.
- Złe nawyki - nikotyna i alkohol to toksyny naczyniowe, które powodują pogorszenie przepływu krwi w tkankach i naruszenie ich odżywiania.
Istotnym elementem procesu diagnostycznego jest poznanie przyczyn rozwoju procesu patologicznego. Jest to konieczne do późniejszego wyznaczenia skutecznego leczenia, a także zapobiegania ponownemu rozwojowi osteochondrozy.
Objawy osteochondrozy kręgosłupa piersiowego
Rozwojowi procesu zwyrodnieniowo-dystroficznego towarzyszy pojawienie się i późniejszy wzrost nasilenia następujących objawów osteochondrozy:
- Ból kręgosłupa na poziomie klatki piersiowej - początkowo ból pojawia się po wysiłku, długim przebywaniu ludzkiego ciała w jednej pozycji. Wówczas odczucia dyskomfortu nasilają się i stają się trwałe. Często procesowi patologicznemu towarzyszy tępy ból pleców między łopatkami.
- Nieprzyjemne uczucie „ściskania" z tyłu, które nie pozwala na pełny wdech.
- Naruszenie wrażliwości skóry w postaci drętwienia różnych części ciała (zmiany pokrywają skórę kończyn górnych lub dolnych po jednej stronie ciała) z powodu ucisku wrażliwych włókien nerwowych korzeni rdzenia kręgowego.
- Osłabienie mięśni ręki lub nogi zwykle występuje po jednej stronie ciała.
- Naruszenie stanu funkcjonalnego układu pokarmowego, któremu towarzyszy odbijanie, zgaga, ból brzucha, wzdęcia (wzdęcia), niestabilne stolce.
- Zmiany w plecach i ramionach, w tym suchość skóry, zwiększona kruchość paznokci (wynik naruszenia stanu autonomicznych włókien nerwowych po ściśnięciu korzenia kręgowego).
- Zmiany stanu funkcjonalnego narządów miednicy, objawiające się zaburzeniami oddawania moczu, zaparciami, impotencją u mężczyzn, niestabilnym cyklem miesiączkowym u kobiet.
Manifestacje pojawiają się stopniowo, osoba nie może dokładnie wskazać czasu ich rozwoju. Przez długi czas nasilenie objawów wzrasta, dodawane są nowe oznaki procesu patologicznego. Ze względu na charakter i czas trwania odczucia dyskomfortu w plecach występują 2 rodzaje bólu w osteochondrozie kręgosłupa piersiowego:
- Dorsago - ból objawia się w postaci napadów, które ograniczają ruch w plecach i utrudniają wzięcie pełnego oddechu.
- Dorsalgia to ciągły ból zlokalizowany w obszarze kręgów dotkniętych procesem patologicznym.
Osteochondroza kręgosłupa piersiowego jest przyczyną ciągłego dyskomfortu i obniżenia jakości życia człowieka. W zależności od stopnia zmian rozróżnia się 4 etapy rozwoju patologii:
- Etap 1 - minimalne zmiany, zwiększona ruchomość stawów międzykręgowych, brak objawów.
- Etap 2 - występ (spłaszczenie) krążka międzykręgowego, pojawienie się lekkiego bólu, głównie po wysiłku.
- Etap 3 - powstanie przepukliny krążka, naruszenie korzenia rdzenia kręgowego, pojawiają się ciągłe bóle, rozwijają się objawy neurologiczne.
- Etap 4 - wyraźne zmiany prowadzące do silnego stałego bólu, drętwienie skóry w różnych częściach ciała, spadek siły mięśniowej, głównie kończyn górnych.
Określanie stadium przebiegu procesu patologicznego odbywa się na podstawie klinicznych objawów choroby. Aby wyjaśnić charakter i nasilenie zmian, zaleca się dodatkową obiektywną diagnostykę za pomocą technik obrazowania kręgosłupa.
Diagnostyka
Na podstawie obrazu klinicznego lekarz wyciąga wstępny wniosek. Aby określić lokalizację i charakter zmiany, a także etap procesu patologicznego, zaleca się dodatkowe badanie z wizualizacją grzbietu piersiowego:
- RTG kręgosłupa jest najczęstszą metodą diagnostyki instrumentalnej, która pozwala zidentyfikować poważne zmiany w strukturach kręgosłupa.
- Tomografia komputerowa to technika rentgenowska skanowania tkanek warstwa po warstwie, która charakteryzuje się dużą zdolnością separacji i pozwala na wizualizację minimalnych zmian w wyrostku piersiowym.
- Rezonans magnetyczny - do wizualizacji wykorzystuje się zjawisko rezonansu jąder związków występujące w polu magnetycznym. Technika polega na skanowaniu ciała, podczas gdy ciało ludzkie nie jest narażone na promieniowanie.
Aby określić stan funkcjonalny różnych narządów i układów, przepisywane są badania laboratoryjne (kliniczne, biochemiczne badanie krwi, badanie moczu). Po przeprowadzeniu diagnostyki lekarz ma możliwość wyboru optymalnego leczenia.
Leczenie osteochondrozy kręgosłupa piersiowego
Leczenie osteochondrozy kręgosłupa piersiowego jest zawsze złożone. Ma na celu przywrócenie odżywienia składników chrzęstnych, normalizację ich właściwości, a także stanu funkcjonalnego kręgów i korzeni rdzenia kręgowego. W tym celu stosuje się 2 główne obszary środków terapeutycznych:
- Leczenie zachowawcze.
- Chirurgiczna interwencja inwazyjna.
Często oba kierunki środków terapeutycznych są łączone.
Leczenie zachowawcze
Podstawą leczenia zachowawczego jest stosowanie leków kilku grup:
- Niesteroidowe leki przeciwzapalne – zmniejszają nasilenie reakcji zapalnej i bólu.
- Hormony nadnerczy - Zmniejszają stan zapalny i ból neurologiczny.
- Leki zwiotczające mięśnie - leki zmniejszają napięcie mięśni poprzecznie prążkowanych kręgosłupa, zmniejszając w ten sposób ucisk korzeni rdzenia kręgowego.
- Diuretyki - środki zmniejszają obrzęk tkanek i ucisk korzeni rdzenia kręgowego z powodu zwiększonego wydalania moczu.
- Chondroprotektory - zmniejszają nasilenie procesów zwyrodnieniowych, niszczenie tkanki chrzęstnej, przyczyniają się do jej częściowej regeneracji.
- Witaminy z grupy B - poprawiają przebieg procesów metabolicznych w tkance nerwowej, przyczyniają się do wczesnego przywrócenia stanu funkcjonalnego korzeni rdzenia kręgowego.
- Witamina C (kwas askorbinowy) – wzmacnia naczynia krwionośne, działa antyoksydacyjnie (wiąże i dezaktywuje wolne rodniki, które są „fragmentami" cząsteczek organicznych z niesparowanym elektronem i uszkadzają struktury błonowe komórek).
W okresie remisji (poprawa stanu i zmniejszenie ostrych zjawisk zapalnych) zalecana jest terapia ruchowa (ćwiczenia fizjoterapeutyczne ze specjalnymi ćwiczeniami), masaż pleców, zabiegi fizjoterapeutyczne (magnetoterapia, kąpiele błotne, elektroforeza). W trakcie realizacji działań terapeutycznych ważne jest przestrzeganie zaleceń dietetycznych (odmowa spożywania tłustych smażonych potraw, alkoholu) i ogólnych (odpowiedni sen, racjonalna praca i odpoczynek). Terapia zachowawcza umożliwia osiągnięcie znacznej poprawy stanu.
Interwencje chirurgiczne
W przypadku braku niezbędnego wyniku terapeutycznego na tle stosowania leków, w przypadku progresji procesu patologicznego w celu radykalnego wyeliminowania problemów zalecana jest inwazyjna interwencja chirurgiczna. Obejmuje kilka technik:
- Mikrodiscektomia - usunięcie przepukliny krążka z późniejszą plastyką ujścia przepukliny.
- Foraminektomia - usunięcie wyrostków kostnych zwężających kanał w okolicy ujścia korzeni rdzenia kręgowego.
- Laminektomia to powiększenie kanału obszaru wyjściowego korzeni kręgosłupa.
W nowoczesnych szpitalach zabieg chirurgiczny przeprowadza się przy użyciu małoinwazyjnych technik endoskopowych. Do plastikowego otwarcia ujścia przepukliny stosuje się zwykle specjalne siatki wykonane z trwałego materiału, który nie powoduje reakcji zapalnych.
Zapobieganie
Aby zapobiec rozwojowi procesu patologicznego, musisz przestrzegać kilku prostych zaleceń zapobiegawczych, które obejmują:
- Odpowiednie osiem godzin snu.
- Ograniczenie wpływu czynników stresowych (przewlekły stres może wywołać rozwój procesów patologicznych).
- Normalizacja reżimu pracy i odpoczynku.
- Ograniczenie ciężkiej pracy fizycznej.
- Odrzucenie złych nawyków.
- Racjonalne odżywianie z wystarczającą ilością witamin i błonnika roślinnego.
- Wystarczający reżim ruchowy z ćwiczeniami dynamicznymi (ładowanie), chodzenie na świeżym powietrzu.
Osteochondroza odcinka piersiowego kręgosłupa charakteryzuje się przewlekłym postępującym przebiegiem. Choroba wymaga długotrwałej terapii, dlatego łatwiej i łatwiej jest zapobiegać jej rozwojowi.